• Böbrek kanseri nedir? Hangi tipi en sık görülür?
• İyi huylu böbrek kitlesi var mıdır?
• Böbrek kanseri hangi şikayetlere neden olur?
• Böbrek kanseri neden oluşur?
• Böbrek kanseri önlenebilir mi?
• Böbrek kanserinde böbreğin tamamı alınmalı mı?
• Laparoskopik radikal nefrektomi nasıl yapılır?
• Laparoskopinin açık ameliyata üstünlüğü nedir?
• Cerrahi dışı tedavilerle böbrek kanseri tedavi edilebilir mi?
Böbreklerde ortaya çıkan kansere verilen isimdir ve birçok farklı patolojik tipi vardır. En sık görüleni böbrek hücreli adenokanserdir. Böbrek hücreli kanserler böbrek kanserlerinin %90’ını oluşturur.
Böbrek hücreli adenokanserlerin de en sık görülen alt tipi berrak hücreli kanserdir ve RCClerin %70’ini oluşturur. Bunun dışında papiller RCC, Kromofob RCC, Toplayıcı sistem RCC, Multilokule kistik RCC, Medüller carcinom, Müsinöz karsinom, Noroblastom ilişkili RCC tipleri mevcuttur.
RCC dışında ise, transizyonel hücreli karsinom (üroteliyal karsinom), Wilms tümörü (nefroblastoma), renal sarkomlar yer alır.
Evet, solid yapıda olan böbrek kitleleri de vardır. Bunlar kistik yapıda olmamasına rağmen kanser dokusu değildir ve vücudun diğer organlarına sıçrama yapmaz. İyi huylu böbrek tümörleri, böbrek tümörleri için kullanılan tedavilerle aynı şekilde tedavi edilir. (Cerrahi, RF ablasyon, vs)
En sık karşılaşılan iyi huylu böbrek kitleleridir. Özellikle kadınlarda daha sık görülür. Tüberoz skleroz ile birlikte görülebilir. Bu tümör birçok farklı dokunun tümörünün bir araya gelmesi ile oluşur (kan damarları, düz kaslar ve yağ dokusu). Bir şikayete neden olmayanların yakın takip edilmeleri yeterlidir. Eğer bir soruna neden olurlarsa (kanama veya ağrı) tedavi edilmeleri gerekir.
İyi huylu böbrek kitlesidir ve çok sık görülmez. Bazen oldukça büyük boyutlara ulaşabilir. Erkeklerde daha sık görülür ve diğer organlara yayılmaz ve cerrahi çoğunlukla iyileşme sağlar.
Çoğunlukla bir şikayet olmadan, başka bir nedenle çekilen ultrason veya BT sonrasında farkedilen kitlelerdir ve bir belirti vermezler.
Günümüzde daha az rastlansa da şu belritlerle de başvurabilirler:
– İdrarda kanama, pembe, kırmızı veya kola rengi
– Sırtta ağrı olması
– İştahsızlık
– Açıklanamayan kilo kaybı
– Yorgunluk
– Ateş
Çoğu böbrek kanserinin neden kaynaklandığı tam olarak bilinemiyor. Bunların altında yatan nedenin kansere yol açan genetik mutasyonların olduğu düşünülüyor.
Bunun dışında aşağıda sayılan faktörler de kansere yol açabilir:
– İleri yaş
– Sigara: Sigara bırakıldıktan sonra risk azalır.
– Obezite: Normal kilolulara göre kanser gelişme riski daha fazladır.
– Yüksek tansiyon: Böbrek kanseri riskini arttırır.
– Böbrek yetmezliği tedavisi: Uzun süre diyaliz tedavisi alan hastaların riski yüksektir.
– Bazı kalıtsal sendromlar: von Hippel-Lindau hastalığı, Birt-Hogg-Dube sendromu, Tuberoz Skleroz kompleksi, Herediter Papiller RCC veya Ailesel böbrek kanseri.
– Ailesel böbrek kanseri öyküsü: Böbrek kanseri ailesinde bir böbrek kanseri olanlarda daha yüksektir.
Yukarıda saydığımız risk faktörlerindeki düzelme, böbrek kanseri riskini de azaltır.
Bu ameliyatta kanserli böbrek tamamen çıkarılır. Bazen çevresindeki lenf nodları, böbrek üstü bezleri de çevre dokularında çıkarılması gerekebilir.
Laparoskopik nefrekotomi işleminde karında 0,5-1 cm boyutunda 3 veya 4 delik açılarak batın içerisi özel gazlar ile doldurulur. Ardından kamera, kesici ve ayrıcı aletler kullanılarak böbrek damarları ve üreter bulunup bağlanır ve kesilir. Böbrek özel bir torba yardımıyla küçük bir kesiden vücut dışarısına çıkarılır.
Kapalı (laparoskopi) ameliyat sayesinde küçük bir kesiden hastalıklı böbrek çıkarılır. Hasta daha erken taburcu edilir, işlem daha net görüntü altında gerçekleştirilir. Hem kozmetik hem de fonksiyonel olarak hastalar için daha başarılı sonuçlar elde edilebilir.
Böbrek kanseri her zaman böbreğin tamamını kapsamaz, sadece böbreğin bir bölümünü tutabilir. Bu durumda sağlıklı böbrek dokusunu koruyacak şekilde sadece hastalıklı kısım çıkarılarak kanserden kurtulma şansı vardır. Böbrek çok fazla kanlanan bir organ olduğundan bu ameliyatlarda kanama riski vardır. Fakat iyi kanama kontrolü ile bu risk minimalize edilir. Günümüzde robot veya laparoskopi ile de parsiyel nefrektomi işlemini başarı ile gerçekleştirmekteyiz.
Cillten böbreğe doğru bir iğne görüntüleme eşliğinde yerleştirilir. Böbrekteki kanserli bölgenin tamamını içine alacak şekilde hesaplama yapılır. Ardıdan soğuk gaz ile kanserli dokunun dondurulması ve nekroza (doku ölümü) gitmesi sağlanır.
Kriyoablasyona benzer şekilde görüntüleme eşliğinde, bir iğne yardımıyla RF probu ciltten girilerek böbreğe yerleştirilir. Elektrik akımı iğne ile böbrekteki kanser dokusuna ulaşarak ısıtarak bu alanı yakar ve nekroza (doku ölümü) uğratır.
Op. Dr. Mehmet Remzi ERDEM, MD. FEBU
Uyarı: Bu makale, bilgilendirme amaçlıdır ve herhangi bir tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Bir tıbbi sorunuz varsa, lütfen doktorunuza danışınız.
İçerik Güncelleme Tarihi: 01.04.2021