Sağlıklı çocuklarda mesanedeki idrarın böbreğe kaçmasını önleyen bir kapakçık (check-valve) mekanizması vardır. Bu anatomik oyapının olgunlaşamaması nedeniyle böbrek reflüsü görülür.

Böbrek reflüsü (Vezikoüreteral reflü) belirtisi nelerdir?

Böbrek reflüsü olanlarda idrar yolu enfeksiyonu da görülür. Bu enfeksiyonlara bağlı ani ve güçlü işeme hissi, idrar yaparken yanma, sık sık idrara çıkma, kötü kokulu idrar, yüksek ateş ve yan ağrısı görülebilir.

Böbrek reflüsü (vezikoüreteral reflü) neden olur?

Böbrek reflüsü iki şekilde oluşur. Birincisi (prime böbrek reflüsü) doğumla birlikte görülen, üreterden böbreğe idrar kaçağını engelleyen anatomik kapakçık mekanizmasının bozuk olmasıdır. Çocuk büyüdükçe, üreter uzar, düzleşir ve mesanenin gelişimiyle birlikte kapakçık mekanizması kendiliğinden düzelebilir. Böbrek reflüsü ortadan kalkar. Bu tür reflü daha sık görülür. Bu reflü tipinde aile öyküsü , genetik yatkınlık ile daha sık karşılaşılır.

İkinci tipte ise mesanenin uygun biçimde boşalamamasına bağlı görülür. Bu durum ya mesane çıkımındaki kasların aşırı kasılmasına bağlı tıkanıklık nedeniyle veya mesane uyarımından sorumlu sinirlerin çalışmamasına bağlı gerçekleşir. Mesane içerisindeki boşalamayan idrarın yüksek basıncı üreterlere idrar kaçağına neden olur. Bu durumda sadece ameliyat çözüm olmak pelvik taban kas gruplarının doğru çalışması, gevşemesi ve idrarı uygun şekilde boşaltabilmesi sağlanmalıdır. Aksi takdirde ameliyat olmasına rağmen enfeksiyonları devam eden hastalarla karşılaşırız.

Böbrek reflüsü (Vezikoüreteral reflü) tanısı nasıl konur?

Böbrek reflüsünden şüphelenilen çocuklarda steril idrarı takiben çekilen VCUG (İşeme sistoüretrografisi) ile tanı konur. Tanı konulduktan sonra böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek ve takip için sintigrafi çekilir.

Voiding (işeme sistoüretrografisi) filmi nasıl çekilir?

Hasta yatar pozisyonda mesanesi boş olacak şekilde skopi masasına uzanır. Hastanın öncesinde bakılan idrar kültürü mutlaka steri olmalıdır. Ardından steril olarak mesaneye sonda yerleştirilir. Yaşa göre belirli miktarda kontrastlı sıvı hastanın mesanesine yavaşça doldurulur. Mesane boşken ve dolum esnasında bir kaç adet grafik alındıktan sonra, işemesini kontrol edebilecek yaştaki hastadan işemesi istenir. Son olarak işeme esnasında ve işedikten sonra grafiker alınarak işlem sonlandırılır.

Böbrek reflüsü (vezikoüreteral reflü) ne zaman doktora başvurmalı?

Ağrılı, dirençli idrara sıkışma şikayetleri, idrar sırasında yanma hissi, karın veya sırt ağrısı, yüksek ateş ve iştahsızlık olursa mutlaka doktorunuza başvurun.

Böbrek reflüsü (Vezikoüreteral reflü) dereceleri

Böbrek reflüsü 5 derece olarak sınıflandırılır. Birinci derecede reflü sadece üreter alt ucunda olur. İkinci derece reflüde böbreğe kadar reflü ulaşır. Üçüncü derece reflüde idrar böbreğe ulaşır ve üretende hafif kıvrılma oluşturur. Dördüncü derece reflüde üretende kıvrılma ve böbrek odacıklarında düzleşme görülür. Beşinci derece reflüde böbrek odacıklarında silinmeler ve üretenin ileri derece kıvrımlı bir hal aldığı görülür.

Böbrek reflüsü (Vezikoüreteral reflü) ameliyatı nasıl yapılır?

Standart böbrek ameliyatlarından farklı olarak hastanın cildinde yatay küçük bir kesi yapıyoruz. Bu kesi ile karın içerisine girmeden mesane arkasına geçiyoruz. Üreterlerin mesaneye giriş bölgesine kadar dokuları ayırıyoruz. Ardından mesane mukozasına kadar ince direksiyonlar yapılıyor. Mukozanın mutlaka dikkatlice korunması gerekiyor. Üreter mukoza üzerine yatırılıp dikiliyor. Böylece bozuk olan kapakçık mekanizması yeniden oluşturuluyor. Ardından katlar kapatılıyor. Genellikle Dren ve sondaya gerek olmuyor ve çocuklar 1 gün yattıktan sonra taburcu ediliyor.

Robotik reflü ameliyatı

Robotik reflü ameliyatında karın içerisine karından açılan birkaç delik ile girilir. Bu deliklerden karın içerisine girilir. Sonrasında ya lich-gregoir veya Kohen denilen ameliyat teknikleri ile onarım gerçekleştirilir. Hastalara dren ve sonda konur ve ameliyat sonrası 3 gün yatış yapılır. Bizim tekniğimiz sayesinde hem katetere gerek kalmaz hem kısa sürede taburcu olur, hem de karın içine girilmediğinden barsak hareketleri hemen aktive olur.

Böbrek reflüsü (Vezikoüreteral reflü) endoskopik ameliyatı

Düşük dereceli reflüler semptomatikse endoskopik tedavi gerekebilir. Endoskopik tedavide reflü olan üreter kanalının ucuna dolgu materyali enjekte edilir. Üreter ağzı kısmi olarak tıkanır. Reflü önlenmiş olur.

Uyarı:  Bu makale, bilgilendirme amaçlıdır ve herhangi bir tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Bir tıbbi sorunuz varsa, lütfen doktorunuza danışınız.

İçerik Güncelleme Tarihi: 09.03.2022